Chiropraktyka jest metodą leczenia zaliczana do terapii manualnych, znaną na całym świecie pod postacią rękoczynów mających na celu spowodowanie właściwe ułożenia stawów kręgosłupa. Nazwa pochodzi od słów chiro (grec) oznacza ręka oraz praktic (grec) oznacza czynić. Jako dziedzina medycyny niekonwencjonalnej kojarzona była z kręgarstwem, poniekąd słusznie. Podstawy chiropraktyki opierały się na przeświadczeniu, że od ustawienia kręgów, stanu kręgosłupa zależy zdrowie organizmu. W zaburzeniach tego obszaru dopatrywano się chorób narządów wewnętrznych, bólu głowy, neuropatii itp. Chiropraktyka posiada systemy diagnozy i leczenia. Są one podobne do tych znanych w osteopatii.
Historycznie należy nawiązać do czasów bardzo odległych. Pierwsze znane i potwierdzone wzmianki o leczeniu manualnym pochodzą z Azji i Egiptu, ok. 5000 lat temu. Liczne wzmianki o medycynie manualnej pochodzą z dzieł Hipokratesa, żyjącego na przełomie IV-V w. p.n.e. W 1000 roku Avicen z Bagdady opublikował pracę naukową „Quanun”, w którym opisane są liczne manipulacje. Świadczy to o tym, że obecnie znana nam medycyna manualna ma korzenie sięgające daleko wstecz do czasów bardzo odległych. Fakt, że przetrwała i ewaluowała, obecnie jako doskonalsza dyscyplina paramedyczna, świadczy o jej skuteczności i uniwersalności, przynosząca wspaniałe rezultaty lecznicze.
Na polskich ziemiach chiropraktyka znana jako kręgarstwo, była bardzo powszechna w medycynie ludowej. Brak dostępności do opieki lekarskiej powodował, że lukę tą wypełniali wiejscy kręgarze. Nurt lekarski sięga początków XX w. Znane są publikacje dr Olgierda Krukowskiego „Kręgarstwo jako nowa metoda leczenia” i autorstwa księdza M. Pawłowskiego „Kręgarstwo czyli sztuka nastawiania nadwichniętych kręgów jako zasadniczej przyczyny chorób. O. Kurowski w swojej przedmowie wyjaśnia, że „nauka o kręgarstwie powstała jako protest przeciwko zbędnemu wprowadzaniu lekarstw i jako dobitne podkreślenie odpornościowych sił samego ustroju”.
Za twórcę chiropraktyki na świecie uznawany jest Daniel David Palmer. Wychodził z założenia, że wiele chorób trapiących człowieka ma swoją przyczynę w ustawieniu kręgów. W 1897 założył szkołę chiropraktyczną School and Cure, przemianowana później na Palmer College of Chiropractic. W odróżnieniu do osteopatii chiropraktyka skupiała się na samym kręgosłupie. Równolegle do powstających szkół osteopatycznych, powstają w Europie i na Stanach Zjednoczonych szkoły chiropraktyczne i towarzystwa, np. Towarzystwo Naukowe Artrologii i Chiropraktyki w Niemczech, Anglo – European College of Chiropractic.
W Polsce chiropraktyka jest zawodem paramedycznym, ujętym w Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Klasyfikacja wydana jest rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia 1 sierpnia 2014 roku. Zawód posiada kod 323004. Według zadań określonych przez ustawodawcę chiropraktyk udziela świadczeń prozdrowotnych w zakresie analizy, neuroaktywacji, mobilizacji, manipulacji i usprawniania aparatu ruchu oraz jego profilaktyki stosując dłonie. Koryguje ułożenie kręgów i stawów międzykręgowych. W toku rozwoju oraz w odpowiedzi na oczekiwania osób potrzebujących pomocy, chiropraktycy zaczęli poświęcać więcej uwagi również stawom obwodowym.
Na początku lat dwutysięcznych Chiropraktyka zaczęła się również wkradać w siatkę dydaktyczną uczelni wyższych jako przedmiot o nazwie terapia manualna. W Polsce działają organizacje i stowarzyszenia skupiające chiropraktyków, między innymi Polskie Towarzystwo Lekarskie Medycyny Manualnej i Polskie Towarzystwo Medycyny Manualnej.
W dobie dzisiejszych czasów chiropraktyka i osteopatia zdobywa dużą popularność. Masażyści, fizjoterapeuci, naturoterapeuci, lekarze, mają dostęp do różnego rodzaju szkoleń z tego zakresu. Świadomość o procesach życiowych i ich zależnościach z otaczającym środowiskiem jest na coraz wyższym poziomie i zatacza szersze kręgi. Chiropraktycy leczą człowieka, nie chorobę. Badają i leczą używając specyficznych dla siebie narzędzi w postaci wywiadu, testów, obserwacji, nasłuchu, palpacji. Balansuje na granicy medycyny allopatycznej i niekonwencjonalnej. Czerpie z nauk o fizjologii, anatomii, psychologii, nauk przyrodniczych ale również z naturoterapii, medycyny ludowej, bioterapii, masażu. Dąży do usunięcia przyczyny choroby lub niedomagania, wspomagając i aktywując siły witalne organizmu. Znając budowę struktury, np.: mięśnia, stawu, czy całej okolicy, możemy stwierdzić jaką pełni funkcję ruchową, wykryć zaburzenia i jego następstwa. Jeżeli ciało jest zdrowe, to jego wszystkie struktury spełniają swoją rolę.
W ramach szkolenia słuchacz zdobywa lub pogłębia wiedzę z anatomii, fizjologii, biomechaniki, chiropraktycznych technik terapii manualnej kręgosłupa i stawów obwodowych. Poznaje zasady leczenia dysfunkcji stawów, narządów wewnętrznych, układu nerwowego. Uczy się używać we właściwy i bezpieczny sposób technik, które nie wywołują skutków ubocznych.
Bibliografia:
1. Techniki osteopatyczne Tom 1 wydanie 3 uzupełnione Torsten Liem, Tobias K. Dobler; Christian Fossum rozdz.1; red. Marek Mularczyk; wyd. Elsevier U&P; Wrocław 2011
2. Napięcia więzadłowo – stawowe. Osteopatyczne techniki manipulacyjne Conrad A. Speece D.O., William Thomas Crow D.O., Steven L. Simmons D.O. wyd. Galaktyka Łódź 2009
3. Powięź bez tajemnic. Czym jest i jakie jest jej znaczenie. Dawid Lesondak
wyd. Galaktyka Łódź 2017
4. Kręgosłup badanie manualne i mobilizacja Freddy M. Kaltenborn wyd. Wydawnictwo Rolewski Nowa Wieś 1997
5. Kręgarstwo jako nowa metoda leczenia o. Kurowski wyd. Polska Drukarnia LUX Wilno 19266. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia 1 sierpnia 2014 roku.
